Haşhaş Nerede Yetişir?
20 Temmuz 2024

Haşhaş Nerede Yetişir?

Haşhaş, sıcak iklimleri seven bir bitkidir. Diğer pek çok bitkinin nerede yetiştirilmeye başlandığı bilinse de, haşhaş bitkisinin tarımının tam olarak nerede başladığı bilinmemektedir. Ancak bazı bilim insanları, haşhaşın Akdeniz Havzası, Anadolu ve Mezopotamya bölgelerinde başladığını belirtmektedir. Diğer bilim insanları ise haşhaşın Uzak ve Orta Asya'da ortaya çıktığını iddia etmektedir. Arkeolojik kazılarda elde edilen bulgulara göre, haşhaş ekimi Anadolu'da Hititler döneminden itibaren yapılmaktadır.

İlk olarak Mezopotamya'da üretimin başladığı düşünülen haşhaşın, Orta Asya'ya yayıldığı öne sürülmektedir. Haşhaş, sıcak iklimlerde yetişen ve geniş bir kullanım alanına sahip olan bir bitkidir. Binlerce yıldır üretimi yapılan haşhaş, yemeklerde besin maddesi olarak ve tıpta uyuşturucu olarak kullanılmaktadır. Haşhaş, sıcağı seven bir bitki olmasına rağmen düşük sıcaklıklara da dayanabilir. Bu sayede yazın ve kışın ekimi yapılabilir. En iyi yetiştiği toprak türleri ise zor ve alüvyonlu topraklardır. Yetişme döneminde bol su gereklidir. Eğer yağışlı bir alanda üretiliyorsa sulanması gerekmez, kurak alanda yetişiyorsa özenle sulanmalıdır.

Haşhaş, yazları kurak ve sıcak, kışları az yağış alan bölgelerde rahatlıkla yetişmektedir. Her yıl bir kez ürün vermektedir. Haşhaş üretiminin büyük bir kısmı tıp sektöründe kullanılmakta olup, neredeyse tüm mahsulün %90'ı bu alanda değerlendirilmektedir. Ülkemiz haşhaş üretiminde Hindistan'dan sonra ikinci sırada yer almakta ve bu ürünü büyük miktarlarda ihraç etmektedir.

Haşhaş kapsül şeklindeki yapısının içinde birçok küçük tohum bulundurur. Tohumlarının yarısı yağdan oluşur. Tohumların ezilmesi ve karartılmasıyla haşhaş ezmesi elde edilir. Bu ezme, sabahları peksimet yapımında lezzet verici olarak hamurun içine sürülür ve iyi bir besin maddesi elde edilir. Ayrıca pastanelerde ve bazı evlerde poğaça ve kurabiyelerin süslenmesinde, tahin ile karıştırılarak tüketilmesinde de kullanılır.

Dünyada Haşhaş Üretimi Nerelerde Yapılır?

Dünyada haşhaşın en fazla üretildiği yer Doğu Akdeniz'dir. Haşhaş, sıcak hava koşullarını ve bol yağışı sever. Dünyada yaklaşık 120 çeşit haşhaş türü olduğu düşünülmektedir. Çeşitli türleri her koşula dayanıklı olsa da, üretimin yasal sınırlar içinde tutulması amacıyla yaklaşık 80 türün yetiştirilmesine izin verilmektedir. Haşhaşın yapısında bulunan 'afyon' uyuşturucu içerir. Bu nedenle haşhaş üretimi ülkelerde kanunlarla denetlenir. Hindistan, Mısır ve Çin, iklim koşulları nedeniyle en iyi üretim sonuçlarının alındığı ülkeler arasındadır.

Ülkemizde Haşhaş Nerede Yetişir?

Anadolu'da haşhaş tarımının insanların yerleşik yaşama geçtikleri zamanlara kadar uzandığı düşünülmekte, hakkındaki ilk yazılı olmayan bilgiler milattan önce II. binyıla ait Hitit tabletlerinde rastlanmaktadır. Her geçen gün haşhaş tarımı buradan çevredeki bölgelere, daha sonra da afyon üretimi büyük bir olasılıkla İslam tıbbının etkisi ve Müslüman tacirlerin aracılığıyla Hindistan ve Çin'e yayılmıştır.

Haşhaşın çeşitli türleri bulunmaktadır. Bunlardan yaklaşık 30 tanesi ülkemizde yetiştirilebilir. Türkiye'de haşhaş en fazla Afyonkarahisar'da üretilir. Afyon adı da haşhaşın içindeki afyon maddesinden gelir. Afyon'dan sonra en fazla üretim Karadeniz ve Orta Anadolu bölgelerinde yapılır. Uşak, Kütahya, Eskişehir, Isparta, Denizli, Konya ve Burdur haşhaş üretiminde önde gelen illerdir. Haşhaşın çeşitli türleri Artvin'de de yetişir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Paksu

20 Temmuz 2024 Cumartesi

Haşhaşın tam olarak nerede yetiştirilmeye başlandığı neden bilinemiyor ve bilim insanları neden farklı görüşlere sahip?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Paksu, haşhaşın yetiştirilmeye başlandığı yer konusunda bilim insanlarının farklı görüşlere sahip olmasının ana nedeni, bu bitkinin tarihte çok geniş bir coğrafyada yayılmış olması ve antik dönemdeki kayıtların yetersizliğidir. Ayrıca, haşhaşın farklı iklim şartlarında yetişebiliyor olması da bu belirsizliğe katkıda bulunuyor. Dolayısıyla, arkeolojik ve botanik kanıtlar bazen çelişkili olabiliyor ve bu da bilim insanlarının farklı teoriler geliştirmesine neden oluyor.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Güncel

Haşhaşlı Gül Böreği Tarifi ve Malzemeleri

Haşhaşlı Gül Böreği Tarifi ve Malzemeleri

Güncel

Haşhaşlı Kurabiye Tarifi ve Malzemeleri

Haşhaşlı Kurabiye Tarifi ve Malzemeleri